Sáng ngày 20/11/2025, tại thánh địa Nalanda, Đại học Nalanda Đại Tự viện mới (Nava Nalanda Mahavihara – NNM) đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 75 năm thành lập (1955–2025). Buổi lễ được cử hành trang nghiêm với sự hiện diện của Bộ trưởng Bộ Văn hóa Ấn Độ Gajendra Singh Shekhawat – đồng thời là Hiệu trưởng của NNM; GS. Siddhartha Singh, Phó Viện trưởng Điều hành; các cựu Phó Viện trưởng; tập thể giảng viên cùng gần 1.000 sinh viên. Đặc biệt, sự tham dự của hơn 120 tăng ni Việt Nam đang nghiên cứu và tu học tại Ấn Độ đã tạo điểm nhấn ý nghĩa cho sự kiện.
Về phía Giáo hội Phật giáo Việt Nam, buổi lễ vinh hạnh được đón tiếp Hòa thượng Thích Giác Toàn – Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam; Hòa thượng Thích Tâm Đức – Uỷ viên ban Thường trực HĐTS, Phó Viện trưởng Thường trực Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam và Thượng tọa Thích Nhật Từ – Uỷ viên ban Thường trực HĐTS, Phó Viện trưởng kiêm Tổng Thư ký Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam, Phó Viện trưởng Thường trực Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. HCM.
Trong phát biểu chào mừng, GS. Siddhartha Singh đã điểm lại những thành tựu nổi bật của NNM trong 75 năm qua, từ nghiên cứu Pāli, Sanskrit đến đóng góp quan trọng trong giáo dục Phật học quốc tế. Ông nhấn mạnh ý nghĩa của công trình Hội trường Thích Minh Châu – một biểu tượng hợp tác Ấn – Việt sẽ được xây dựng trong khuôn viên trường.
Đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Hòa thượng Thích Giác Toàn khẳng định mối quan hệ hữu nghị Ấn Độ – Việt Nam, được khởi nguồn từ nền tảng Phật giáo, cần tiếp tục được bồi đắp để tăng cường giao lưu học thuật và văn hóa trong thời đại mới.
Ở góc nhìn học thuật, Thượng tọa Thích Nhật Từ tán dương vai trò vàng son của NNM trong quá khứ và hiện tại. Thượng tọa nhấn mạnh việc Việt Nam đóng góp xây dựng Hội trường Thích Minh Châu không chỉ là niềm tự hào chung mà còn là bước tiến quan trọng thúc đẩy hợp tác giáo dục và ngoại giao văn hóa giữa hai quốc gia.
Với tư cách trưởng tử của Trưởng lão Hòa thượng Thích Minh Châu, Hòa thượng Thích Tâm Đức bày tỏ niềm xúc động sâu sắc khi di sản giáo dục của bậc thầy được tri ân và tôn vinh ngay tại trung tâm học thuật danh giá bậc nhất của Phật giáo Ấn Độ.
Trong đạo từ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Ấn Độ Gajendra Singh Shekhawat đánh giá cao những đóng góp học thuật của NNM, đồng thời khẳng định cam kết của Chính phủ Ấn Độ trong việc hỗ trợ các chương trình hợp tác giáo dục và nghiên cứu Phật học quốc tế.
Nhân dịp này, bộ Từ điển Pāli–Hindi gồm 10 tập đã được chính thức ra mắt. Đây là công trình khoa học đồ sộ do các giáo sư Đại học Nalanda thực hiện, dưới sự chủ biên của GS. Siddhartha Singh.
Cuối buổi lễ, đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam trao tặng phẩm đến phía Ấn Độ:
* Hòa thượng Thích Giác Toàn tặng tượng Phật đến Bộ trưởng Gajendra Singh Shekhawat;
* Hòa thượng Thích Tâm Đức tặng tác phẩm Đường đến Thiền phái Trúc Lâm;
* Thượng tọa Thích Nhật Từ tặng ấn phẩm tiếng Anh Từ điển Phật giáo Kim cương thừa và Tây Tạng học.
Lễ kỷ niệm khép lại trong không khí hữu nghị, trân trọng và tràn đầy niềm tin rằng ánh sáng Nalanda – biểu tượng trí tuệ Phật giáo – sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong thế kỷ XXI.
Ngộ Minh Chương
